Saturday, May 24, 2025
DONATE
PROFILE
  • Login
  • Register
No Result
View All Result
Izwi Lomphakathi Newspaper
ADVERTISEMENT
  • Home
    • Advertise
    • Rate Card
  • Community
  • Crime
  • News
    • Provincial
    • National
    • Politics
  • Entertainment
    • Events
  • Sports
    • Schools Sports
    • Club Sports
  • About Us
    • Terms & Conditions
    • Privacy Policy
Subscribe
  • Home
    • Advertise
    • Rate Card
  • Community
  • Crime
  • News
    • Provincial
    • National
    • Politics
  • Entertainment
    • Events
  • Sports
    • Schools Sports
    • Club Sports
  • About Us
    • Terms & Conditions
    • Privacy Policy
No Result
View All Result
Izwi Lomphakathi Newspaper
No Result
View All Result
Home Letter Community

Awukho umuzi ongenayo indlu yangasese

by Langelihle Chagwe
May 20, 2025
in Community
Reading Time: 3 mins read
A A
0
Awukho umuzi ongenayo indlu yangasese
Share on FacebookShare on Twitter

NGUDR Vusi Shongwe. Isithombe.SITHUNYELWE

KUYADINGEKA futhi kubalulekile uma omunye wethu evelele ngalokho uNkulunkulu amumbathise kona, sincome, simhalalisele.

Ngihamba nobaba uDokotela Irvin “Iron Duke” Khoza esikhumulweni sezindiza, indoda esikhulile yeza kubaba uKhoza yathi ngolwimi lwesiswati, “cha mfana Khoza,” okusho ukuthi unzima ngesiZulu.

Insizwa endala yayincoma ukujula kobuhlakani okaKhoza akufumbathiswe ngumdali ekuholeni nasekuphathweni kwebhola. Ngokujwayelekile, wabonga ubaba uKhoza ensizweni endala, wase eyipha imali engango-R5000 yokuthenga isinkwa sabantwana.

UKhoza loyo engiyizwelayo nanoma iyiphi intatheli engakaze ilithole ithuba lokuxoxisana naye. UKhoza akagcini nje ngokuba incithabuchopho, kodwa uneziqu ze-MBA kanye ne- PhD azifundela e-University of the Hardknocks of Life.

Ngikhuluma ngendoda enokuqonda okujulile nokwahlulela kwesimilo. Ukunquma (decisiveness) kwakhe kanye nekhono lakhe kuyamangalisa. Umholi wezinkathi zonke ( A man for all seasons), osimilo sakhe esiqinile asisona sesikhathi esithize sonyaka, kodwa  siyathandeka futhi siyavumelana nezimo zezikhathi zonke zonyaka.

Angiqondile ukukhuluma ngoKhoza kodwa ngizama ukundlalela ngokuthi isihloko engifisa ukukhulu ngaso kafushane kusihlwa sazaleka engqondweni yami ngesikhathi nginengxoxo noDokotela uKhoza.  Ngikhala kuye ngokungaboni ngaso linye emndenini mayelana nodaba olwalubucayi, uDokotela uKhoza waphendula wathi awukho umuzi onganayo indlu yangasese ( toilet).

Ngake ngathi ukudideka kancane ngempendulo kaMkhathini, okungesinye sezithakazelo sakwaKhoza. Wena okaKhoza ukuthi yonke imizi inezinxushunxushu zayo; inokunuka kwazo okungabekezeleki ncimishi njengendlu yangasese.

ADVERTISEMENT

Kunjalo nina beSilo, akugcini nje emindenini. Nakwipolitiki izindlu zangasese zinuka phu, abanye baze bazibalekele izinhlangano zabo bajoyine ezinye. Bethi besanethezekile enhlanganweni entsha liqale lizwakale iphunga lobuqembuqembu (factions).

Ezinkonzweni into efanayo. Ukube bekungenjalo, ngabe akukho lokuhlukana kwamabandla amakhulu afana noZCC kanye naMaNazeretha. Yiyo njalo indlu yangasese nokunuka kwayo okungabekezeleki.

Indlunkulu yethu kaZulu ifakane ezinkantolo yiyo belu indlu yangasese. Ngisaphinda ngiyasho ukuthi iphunga elibi lendlu yangasese yaseNdlunkulu liyodambiswa noma liyoqedwa nya isidambisi noma i- air freshener etholakala kagogo, emsamo, hhayi ezinkantolo. Etholakala ezinkantolo isidambisi esifana noshibhoshi, esikucimayo ukunuka okubi kodwa bese naso sishiya elaso iphunga. Endlunkulu sidinga isiqeda phunga elibi eliyoshiya umoya ohelezayo onuka kamnandi.

Umlayezo wami ngalombhalo ngiwuqondise kakhuli emindenini. Ngiyanxusa emindenini yonke izindlu zawo zangasese okungasangeneki kuzo ukuthi okungapheli kuyahlola. Lesi isikhathi sokuhlangana kuhlanzwe izindlu zangasese isikhathi sisasekhona ngoba nengoma iyasho ithi uma ikusasa lingafiki (If tomorrow never comes). Isikhathi sokuzehlisa noma wazi kahle ukuthi awenzanga lutho emndenini ngendlela ongathandwa ngayo sifikile. Sonke indawo kagogo isilindele ukuba sihlale phansi sixazulule izinkinga.

Kungakuhle imindeni inxenxe labo abanolimi oluhle ekukhulumeni uma sekuhlalwa phansi kubuyiswana. Ngikusho lokhu ngoba ukunuka okungabekezeleki kwendlu encane kugcina sekuziveza ngolwimi abanye abamalunga emindeni abagcina sebaziwa ngakho.

 Ngamafuphi, bakhona abanye bomndeni amakhono abo okukhuluma umuntu angawafanisa nokunuka kukashibhoshi, okusho ukuthi noma benalo ikhono lokukhuluma, inkinga isekutheni ukuxazulula kwabo kunayo inselo yokushiya iphunga elifana neleshiboshi. Lokhu kusho ukuthi abaxazululi abanjalo imindeni kufanele idlalele kude nabo. Lapha sidinga abaxazululi abazoba yilama air-freshener aletha iphunga elimnandi, ungaze udle i-malva pudding kuleyo indlu yangasese obekungasangeneki kuyo.

Kuyoyonke imindeni ehlaselwe amaphunga anukayo okungezwani, kudingeka kujutshwe amalunga anolwimi oluhle lokwakha.

Sengiphetha, ngake ngalalela uhlelo kwezinye zeziteshi zemisakazo lapho isihloko sasithi ‘uma ungafa, ubani ongeke ufise awuhambele umngcwabo wakho.” Izimpendulo ezaqhamuka zibe nawo umthelelo ekutheni ngibhale lombhalo.

Usichaza kanjani isifiso somuntu othi ufisa umama noma ubaba wakhe angalibhadi  emngcwabeni wakhe noma wengane yakhe ngoba uma enza njalo, uyombulala. Sengihlaziya ngingedwa, ngawugxeka umsakazo ukuthi uqhamuke nesihloko esibhebhethekisa inzondo emindenini.

Njengamanje sidinga izihloko ezigqugquzela ukuthula nokuthandana. Sonke sinenselelo yokuwakhumula amabhantshi anuka indlu yangasese; amabhantshi enzondo. Sidinga ukubuyisana ngoba kungenzeka  ukuthi luthi lufika ugqozi lokubuyisana kutholakale ukuthi sekwephuzile ngoba ikusasa kunzeka lingafiki.

Ngiyamthanda uDr Irvin Khoza uma esecaphuna isisho esithi, “you cannot dry today’s washing with yesterday’s sun” is a proverb or idiom. It means that you cannot use the past to solve or fix current problems or situations. The sun on a previous day is gone and cannot be used again. Similarly, you cannot use past events or circumstances to deal with present challenges. This idiom is also used to describe the fact that you can’t rely on past experiences or actions to determine the outcome of current events.

Ngimthanda kakhulu okaKhoza uma ethi: “You can prepare a team to win but the victory lies with God.”  Mkhathini! Uyisikhokho!

Dr Vusi Shongwe

Pietermaritzburg

Langelihle Chagwe

Langelihle Chagwe

Izwi Lomphakathi Newspaper is 100 percent in IsiZulu and it was established immediated when the killer dicease Covid 19 plaqued the Globe. Publisher is an experienced Journalist with more than 21 years experience in the media fraternity. Publisher had worked for various newspapers such as The New Age,Daily Sun, Sowetan, Northern Natal Courier and other community newspapers. It aimed in promoting reading and to disseminate informatio or to inform the community at large about the news that is happening around them. It also aimed at promoting the culture of going back to basics and promote the reading using indigenous languages which is now fading. Going online will also help to educate, inform the public about news happening around them and nationally.

Related Posts

 Kudutshulwe kwabulawa imigulukudu emithathu,e-Nanda

 Kudutshulwe kwabulawa imigulukudu emithathu,e-Nanda

by Langelihle Chagwe
May 13, 2025
0
3

SIBHAMU ezishaqwe kubulawa imigulukudu.Isithombe.SITHUNYELWE KUDUTSHULWE kwabulawa imigulukudu emithathu endaweni eyaziwa ngeZimbabwe,Amaoti, e-Nanda, ngenkathi bekudutshulwana namaphoyisa ngoMsombuluko (izolo),ntambama. Kubikwa ukuthi lesigameko...

Kuzokwakhiwa izindlu eziyisishiyagalolunye kwaNongoma

by Langelihle Chagwe
April 15, 2025
0
3

UNGQONGQOSHE wezokuBusa ngokuBambisana neziNdaba zoMdabu KwaZulu-Natal uMfu Thulasizwe Buthelezi usememezele ukuthi , umnuango awubhekile ubambisane nezinhlaka ezahlukene okubalwa kuzo i-Old...

Izisebenzi zomphakathi zisebenza ngaphandle kokubheka inzuzo

Izisebenzi zomphakathi zisebenza ngaphandle kokubheka inzuzo

by Langelihle Chagwe
April 14, 2025
0
3

NGU CERNELINE Louw.Isithombe.SITHUNYELWE IZISEBENZI zomphakathi  (Community Workers),zisebenza ngaphandle kokubheka inzuzo futhi zisebenza emphakathi njengamavolontiya,” kusho uNksz Cerneline Louw osebenza  ehhovisini...

Kusale enkundleni imigulukudu emine

by Langelihle Chagwe
April 9, 2025
0
3

KUSALE  enkundleni imigulukudu emine emva kokuba ibidubulana namaphoyisa ngoLwesibili ebusuku. Kubikwa ukuthi amaphoyisa abelandela abasolwa abane abasolwa ngokubulala abantu abathathu....

Uhulumeni wendlulise amazwi enduduzo emndenini womfundi wase Glenwood High

by Langelihle Chagwe
March 21, 2025
0
3

NGUNGQONGQOSHE uMnuz Sipho Hlomuka.Isithombe.SITHUNYELWE UNGQONGQOSHE wezeMfundo KwaZulu-Natal uMnuz Sipho Hlomuka usendlulilse amazwi enduduzo emndenini, kubangani nakuzihlobo zomfundi obefunda esikoleni samabanga...

Umsolwa uvele kafushane eNkantolo yase Port Shepstone

Kuboshwe abasolwa abathathu kwashaqwa izibhamu, izidakamizwa

by Langelihle Chagwe
March 19, 2025
0
3

ZIBHAMU ezishaqwe kuboshwa abasolwa.Izithombe.ZITHUNYELWE ABASOLWA abathathu bakhalelwe ngamaSongo kaS’Gonyela emva kokuba betholakale nezibhamu ezingekho emthethweni, ezigamekweni ezimbili ezahlukene eGumbantana nase...

Recommended

Makubhekwe imbangela yokungenzi kahle kwezikole,eMajuba

Makubhekwe imbangela yokungenzi kahle kwezikole,eMajuba

3 months ago
3
Qeqesha Umfino: Ukuqeqesha Ukudla lwesintu le-Umfino ngesiZulu, futhi ngingakufuna ukuthi uqale uqeqeshe kanye nokuqondisa

Qeqesha Umfino: Ukuqeqesha Ukudla lwesintu le-Umfino ngesiZulu, futhi ngingakufuna ukuthi uqale uqeqeshe kanye nokuqondisa

1 year ago
3

About Us

Izwi Lomphakathi Newspaper

Izwi Lomphakathi Newspaper is 100 percent in IsiZulu and it was established immediated when the killer dicease Covid 19 plaqued the Globe. Publisher is an experienced Journalist with more than 21 years experience in the media fraternity. Publisher had worked for various newspapers such as The New Age,Daily Sun, Sowetan, Northern Natal Courier and other community newspapers.

Associations

Category

Socials

Newsletter

  • About
  • Advertise
  • Subscribe
  • Contact
  • Terms & Conditions
  • Privacy Policy
  • Cookie Policy (ZA)

© 2023 Izwi Lomphakathi Initiative is offered by SANEF

No Result
View All Result
  • Politics
  • Municpality
  • Local Business
  • Provincial
  • National
  • Entertainment
  • Events
  • Schools
  • Announcements
  • Sports
  • Community
  • Letter
  • Crime
  • People
  • Local Heros
  • Food

© 2023 Izwi Lomphakathi Initiative is offered by SANEF

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Manage Cookie Consent
We use technologies like cookies to store and/or access device information.
Functional Always active
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistics
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Manage options Manage services Manage {vendor_count} vendors Read more about these purposes
View preferences
{title} {title} {title}